“Hiến kế” đi tìm và nuôi dưỡng điều tử tế

“Bây giờ tình người đang ít đi” – đó là nhận xét đau đớn và xót xa của nhà sử học Dương Trung Quốc khi nói về chuyện tử tế. Vì sao vậy?

Đừng bao giờ do dự khi làm điều thiện trên suốt nẻo đường đời…

Cái tốt đang yếu thế

Cũng nói về điều này, nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ cho rằng, trong xã hội chúng ta hiện nay, cái tốt đang bị lép vế trước những điều tiêu cực. “Bất cứ xã hội nào, thời nào, chế độ nào đều có cả văn hóa ứng xử và ứng xử thiếu văn hóa. Bằng quan sát và nghiên cứu, tôi cho rằng những gì trước đây vốn phức tạp thì ngày nay càng phức tạp hơn, những gì trước đây vốn nhiều tiêu cực thì ngày nay nó tiêu cực hơn. Điều này có nghĩa là những gì trước đây tốt đẹp thì ngày nay nó càng yếu thế hơn. Đó là một thực tế đáng buồn, đáng suy ngẫm”.

GS Dương Trung Quốc thì ngậm ngùi than thở “bao giờ cho đến ngày xưa”. “Ngày xưa, ứng xử nói chung có tình người, có luật lệ, biết sợ lẽ phải (kể cả thần thánh, ma quỷ lẫn người thực thi pháp luật), biết sợ vì có lòng tin vào lẽ phải mà người cầm quyền luôn là người đại diện. Bây giờ thì ít tình người hơn, luật lệ ít được tuân thủ, chỉ sợ người có quyền mà không quan tâm cho lẽ phải. Sức mạnh của đồng tiền và quyền lực khiến người ta mất lòng tin vào những người đang nắm trong tay quyền thực thi pháp luật” – ông nói.

Giải pháp của GS Dương Trung Quốc là phải coi việc củng cố lòng tin trong xã hội là vô cùng quan trọng mà cái cốt lõi chính là lòng tin vào những người thay mặt mình để quản lý xã hội.

Phải tìm cách tôn vinh điều tử tế

Đó là giải pháp mà TS Trịnh Hòa Bình (Viện Khoa học xã hội VN) đưa ra. “Tôi muốn những hành xử tử tế được tôn vinh, nhân rộng hơn là chỉ tập trung đề cập đến các chuyện xấu. Lâu nay, truyền thông đưa rất nhiều về những hình ảnh, tin tức thể hiện hành xử không đúng mực. Người ta sẽ không nghi ngờ khi ai đó nói đến cái xấu nhưng lại sẵn sàng nghi ngờ, soi mói, mổ xẻ một hành xử tốt đẹp” – ông nói.

Phân tích về câu chuyện của anh lái xe Phan Văn Bắc cứu nhiều người thoát khỏi tai nạn ở Bảo Lộc – Lâm Đồng, TS Nguyễn Hòa Bình cho rằng, “Những ồn ào của câu chuyện này cho thấy người dân khao khát điều tử tế nhưng vẫn nghi ngờ điều tử tế là có thật, dễ bị lay động, suy diễn theo chiều hướng tiêu cực. Thay vào việc tôn vinh, trân trọng những “sự tử tế bình thường”, nhiều người lại cứ muốn đẩy hành vi tử tế bình thường đó thành hành động của anh hùng, của siêu nhân để rồi thất vọng”.

Chúng ta đang quá thiếu những điều tử tế bình thường và tôi nghĩ nếu những điều tử tế bình thường được ghi nhận, nhân rộng thì chỉ cần thế thôi xã hội cũng bình yên hơn – TS Bình nói.

The Jun – Sống cùng đam mê